Historia pochówku chrześcijańskiego

Przejście ze świata żywych do świata umarłych niema dla wszystkich ludów zamieszkujących Ziemię miało charakter niezwykle uroczysty. Przez tysiąclecia ludzie wierzyli, że los zmarłego zależy od tego w jaki sposób wyprawią go na tamten świat. Dlatego dokładali wszelkich starań, aby jak najlepiej wyposażyć go w podróż w zaświaty. Pochówek chrześcijański, mimo że w założeniu daleki od heretyckiej czci oddawanej ciału spoczywającemu w grobowcu, wiele czerpał z kultur przedchrześcijańskich. Według wiary chrześcijańskiej pogrzeb kościelny oprócz oddania należnego ciału – świątyni Ducha Świętego – szacunku, wyprasza pomoc duchową zmarłym i niesie żywym pociechę. Zanim pojawiła się znana nam współcześnie forma grzebania i profesjonalne zakłady pogrzebowe, wiernych chrześcijańskich chowano w katakumbach, murach kościoła oraz na przykościelnych cmentarzach.

Pochówek w katakumbach

Na  żadnym z cmentarzy, bez znaczenia czy to mały wiejski, czy duża, stara nekropolia nie ma grobów starszych niż z końca XVII wieku. Spowodowane jest to faktem, że w początkach ery chrześcijańskiej, zgodnie ze zwyczajami zapożyczonymi ze Wschodu, ciała grzebano w katakumbach. Były to pieczary lub groty łączone korytarzami, które stanowiły pierwotne formy cmentarne. Rolę cmentarzy miejskich spełniały one aż do V w.n.e. Ponadto wato podkreślić, że zgodnie z prawem rzymskim, pierwsi chrześcijanie umieszczali swoje nekropolie poza miastem. Wraz z ogłoszeniem przez Konstantego Wielkiego wolności wyznania chrześcijańskiego, rozpoczęto budowę oraz przebudowę różnych budynków na cele kościelne. Wtedy zaczęto grzebać ciała wiernych w murach kościelnych.

Rozwój cmentarzysk przykościelnych

Z czasem jednak miejsca grzebalne w kościołach zostały wyczerpane. Postanowiono wówczas, że w murach kościelnych grzebani będą jedynie duchowni, kolatorzy i dobrodzieje kościoła oraz osoby dostojne urzędem lub szczególnie zasłużone. Pozostałych wiernych parafii natomiast zaczęto chować na placu wokół kościoła. Tego rodzaju praktyka ukształtowana na przełomie IV i V wieku stała się powszechną w Europie Zachodniej i stosowaną niemal po wiek XVIII. Dopiero słynny Edykt Nantejski, wydany we Francji w 1777 roku, położył kres grzebaniu zmarłych na cmentarzach przykościelnych.