Historia trumny

Trumna jest drewnianą lub metalową skrzynią często wyłożoną materiałem i koronkami, służącą do pochówku zmarłych. Wielu osobom może wydawać się, że trumna towarzyszy ludziom od zarania dziejów. Jednakże pierwsze trumny pojawiają się na kartach historii dopiero w średniowieczu, a i wtedy ta forma pochówku dotyczyła tylko władców.

Od sarkofagu do trumny

W czasach starożytnych rolę trumien odgrywały skrzynie wykonane z ceramiki lub kamienia, zwane sarkofagami. Sarkofagi były odpowiednio dekorowane, zarówno malowane jak i rzeźbione. Taki rodzaj pochówku kojarzy się głównie ze starożytnym Egiptem, gdzie stosowano sarkofagi wykonane z początku z kamienia, cegły lub terakoty oraz zdobione hieroglifami charakterystycznymi dla tamtego okresu. W okresie Średniego i Nowego Państwa zaczęto wykonywać je z takich materiałów jak bazalt, kwarcyt oraz granit. W innych rejonach świata zmarły był grzebany bezpośrednio w ziemi lub grocie, po uprzednim owinięciu w całun lub palony, a prochy składane były w ceramicznych urnach. Pierwsze przypadki grzebania zmarłych w drewnianych skrzyniach odnotowano na początku średniowiecza. Według Długosza, pierwszym królem złożonym do grobu w trumnie był Bolesław Chrobry. Mniej więcej z tego okresu pochodzą również reszki wikińskich trumien odkrytych na cmentarzysku w Bodzi. Upowszechnienie się zwyczaju grzebania w drewnianych trumnach związane jest prawdopodobnie z epidemią dżumy, która opanowała Europę w XIV wieku.

Rozwój trumiennictwa

W wieku XVII trumny były metalowe i bogato zdobione. Zmarłych ubierano bogato, a wśród polskiej szlachty tradycją stało się przybijanie podobizny zmarłego malowanej na cynowej, miedzianej lub srebrnej blaszce. Nazywały się one portretami trumiennymi. Po zakończonych uroczystościach portret wieszano w kościele lub w kaplicy. Trumnę stawiano na postumencie – katafalku, czyli na podwyższeniu wspartym kilkoma schodkami. Bogatszą formą było Castrum Dolores – bogato zdobiony namiot z draperią i baldachimem, przypominający ołtarz. Z uwagi na wysoki koszt trumny większość wiernych ciało chowała w całun. Praktyka taka była powszechna aż do XIX wieku. Współcześnie zakłady pogrzebowe oferują trumny w różnym wzornictwie i o szerokim zakresie cenowym.