Dla wielu nie istnieje bardziej rozpoznawalny zwyczaj związany z pogrzebami niż stypa. Mowa tutaj o tradycyjnym poczęstunku, który organizuje się po ceremonii ostatniego pożegnania. W niniejszym artykule przedstawimy etymologię stypy oraz postaramy się zrozumieć, czy w dzisiejszych czasach wciąż jest nierozerwalnym elementem pogrzebu.

Początki zwyczaju

Organizowanie posiłku po pogrzebie ma swoje korzenie w czasach pogańskich, kiedy to uroczyste uczty były częścią rytuałów upamiętniających zmarłych. Z czasem zaczęły nabierać formalnego charakteru, zwłaszcza w okresie baroku, gdy pogrzeby stały się bardziej okazałe i pełne ceremoniału. Po uroczystościach pogrzebowych coraz częściej organizowano wystawne przyjęcia, które stanowiły formę wsparcia dla bliskich zmarłego. Stypy nie są wyłącznie polską tradycją – podobne zwyczaje istnieją w wielu kulturach. 

Warunek konieczny?

Nie da się ukryć, że stypy są popularnym elementem pogrzebów, jednak w żadnym wypadku nie są one obowiązkowe, a decyzja o jej organizacji nie powinna wynikać z presji otoczenia. Warto pamiętać, że niektórzy po stracie bliskiej osoby potrzebują ciszy i prywatności, a nie dodatkowych spotkań. Jeżeli więc stypa nie została przewidziana, nie powinniśmy podkreślać tego faktu, a uszanować wolę rodziny zmarłego. Pamiętajmy również, że uczestnictwo w stypie nie jest obowiązkowe, aczkolwiek po otrzymaniu zaproszenia warto wziąć w niej udział. Jest to sposób na okazanie wsparcia rodzinie opłakującej stratę. 

Stypa dzisiaj

Stypa, zwana również konsolacją, ma na celu stworzenie przestrzeni do refleksji i wspomnień. Dodatkowo pozwala uczestnikom na odpoczynek po wyczerpującej emocjonalnie ceremonii pogrzebowej. Jest to również okazja do wyrażenia wdzięczności osobom, które przyjechały z daleka. Tradycyjnie spełnia również praktyczną funkcję, dostarczając posiłku tym, którzy często przebyli długą drogę na pogrzeb.

A gdzie najlepiej zorganizować stypę? W dawnej Polsce stypy często organizowano w domach zmarłego. Dzisiaj do wyboru mamy restauracje lub kawiarnie, oraz inne miejsca, gdzie można zaserwować posiłek. Na niektórych cmentarzach w dużych miastach znajdziemy również specjalne sale, przygotowane do organizacji styp. 

Tradycyjnie podczas konsolacji podaje się obiad, ale forma przyjęcia może być dostosowana do preferencji rodziny. Ważne jest, by pamiętać, że stypa nie musi mieć wyłącznie smutnego charakteru – może to być również czas wspomnień, rozmów i dzielenia się dowcipami o zmarłym, co często pomaga złagodzić napięcie i przynieść ulgę w trudnym okresie. Organizacja konsolacji zwykle spoczywa na najbliższych członkach rodziny zmarłego, ale jeśli ci nie mogą się tym zająć, obowiązek ten może przejąć osoba odpowiedzialna za organizację pogrzebu.

Podsumowanie

Stypa to tradycyjny, ale nieobowiązkowy element ceremonii pogrzebowej. Jej przebieg i charakter jest uzależniony od preferencji i budżetu rodziny zmarłego. To idealny moment na złapanie oddechu po wyczerpującym emocjonalnie pogrzebie i możliwość posilenia się przed drogą powrotną dla tych, którzy przyjechali z daleka. O tym, czy konsolacja została zorganizowana i czy zostaliśmy na nią zaproszeni, zostaniemy poinformowani jeszcze przed rozpoczęciem ceremonii.