Pogrzeb i zwyczaje pogrzebowe

Pogrzeb – sui generis rodzaj pożegnania zmarłej osoby wraz z towarzyszącymi temu smutnemu wydarzeniu obrzędami czy rytuałami, mającymi na celu z jednej strony opłakanie odchodzącej osoby i wyrażenie żalu po stracie kogoś bliskiego, z drugiej zaś – godne jej pożegnanie u kresu życia. Zasady postępowania towarzyszące grzebaniu bądź kremacji zwłok zmarłej osoby nazywane są właśnie obrzędami pogrzebowymi.

Duchowy rozwój człowieka od wieków skłaniał żywych do godnego i pełnego powagi wyprawiania swoich zmarłych w zaświaty, stąd też rytuał pogrzebu traktowany jest po dziś dzień w kategoriach moralnego obowiązku ludzi, niezależnie od wyznawanej wiary bądź jej braku.

Sama forma pochówku zależna jest przede wszystkim od woli zmarłego (o ile takową zastrzegł) i wyznawanego przezeń światopoglądu, ewentualnie od światopoglądu i wierzeń jego najbliższych, czyli osób organizujących uroczystości pogrzebowe. W kulturze łacińskiej (a więc w kręgu kulturowym wpływu chrześcijaństwa) zwyczajowo przyjęło się grzebać zmarłych w drewnianych trumnach, ewentualnie spopielać zwłoki. Po odprawieniu obrzędów, trumny odprowadzane są na cmentarz w towarzystwie konduktu pogrzebowego, gdzie dochodzi do ich pogrzebania. Pochowani w ten sposób zmarli przygotowani są na nadejście Zbawiciela, stąd ciała ich są odświętnie ubrane, zaś twarz – umalowana i poddana zabiegom tanatokosmetycznym. W ten sposób zmarli oczekują zmartwychwstania. W przypadku kremacji, urna z prochami zazwyczaj chowana jest w kolumbarium.